Gruźlica jest bakteryjną chorobą infekcyjną, która nadal występuje dość powszechnie na świecie. Choroba ta wywoływana jest przez prątki gruźlicy. Częściej przypadki gruźlicy pojawiają w tzw. „krajach rozwijających się” lub też „krajach Trzeciego Świata”, jednak choroba jest także obecna w Polsce i w Europie. U znacznej większości zakażonych przebiega w sposób bezobjawowy, który może przejść w stan latentny (uśpienia). W przypadku osłabienia układu immunologicznego np. na skutek starzenia się organizmu lub w przebiegu chorób może dojść do rozwinięcia się pełnoobjawowej choroby.
Gruźlica może przybierać kilka postaci, zależnie od lokalizacji bakterii chorobotwórczych (prątków gruźlicy) w organizmie pacjenta. Najczęściej ogniska gruźlicy obecne są w płucach, jako że bakterie te mają tam najbardziej optymalne środowisko do życia. Zdarzają się jednak przypadki, że do rozwoju zmian gruźliczych dochodzi w skórze, kościach, węzłach chłonnych, mózgu lub też narządach układu moczowo-płciowego.
Jak można zachorować?
Do zakażenia prątkami gruźlicy najczęściej dochodzi drogą kropelkową, czyli poprzez wdychanie prątków gruźlicy, które wydostają się z organizmu osoby chorej podczas mówienia, kaszlu, kichania itd. Ryzyko infekcji jest tym większe, im dłuższy i bliższy był kontakt z osobą chorą.
Objawy gruźlicy
Gruźlica jest chorobą podstępną. U większości chorych objawy są mało nasilone i w wielu przypadkach chorobę rozpoznaje się zbyt późno. Szczególnie gruźlica poza płucna, obecnie bardzo rzadko występująca, często jest trudna do rozpoznania.
Objawy ogólnoustrojowe:
- stany podgorączkowe
- kaszel połączony z odkrztuszaniem wydzieliny
- bóle w klatce piersiowej
- bladość skóry
- nocne poty
- złe samopoczucie
- zwiększona męczliwość
- krwioplucie
- utrata masy ciała, a w zaawansowanym stadium choroby – wyniszczenie.
Objawy te nie pojawiają się u wszystkich chorych.
Jakie badania diagnostyczne?
Rozpoznanie choroby tylko na podstawie objawów klinicznych w przypadku gruźlicy nie jest możliwe, ze względu na niską swoistość symptomów. Istnieje wiele chorób, których objawy mogą przypominać gruźlicę płuc.
Z tego powodu niezbędne jest wykonanie specjalistycznych testów diagnostycznych.
Obecnie dostępne są bardziej dokładne i skuteczne metody wykrywania zarówno czynnej infekcji, jak i przeciwciał poinfekcyjnych. Jednym z podstawowych badań jest posiew oraz ocena bezpośrednia plwociny pacjenta.
Jak zapobiegać?
Najważniejszym elementem profilaktyki gruźlicy jest szczepienie całej populacji. W Polsce szczepienie przeciwko gruźlicy jest jednym ze szczepień obowiązkowych, które podawane jest w pierwszych dniach życia dziecka, przed opuszczeniem oddziału porodowego. W ramach profilaktyki gruźlicy niezwykle ważna jest także szybka identyfikacja i skuteczne leczenie osób chorych, w celu zminimalizowania ryzyka rozprzestrzeniania się gruźlicy.
Źródło:
